Ám ảnh ngáo đá

Những vụ mua bán ma túy với số lượng lớn được phát hiện, thông tin về những thanh niên ngáo đá với những hành vi bất thường liên tục xảy ra trong cộng đồng, tất cả làm dấy lên những lo ngại và cả cảm giác bất an. Ma túy đá đang len lỏi vào từng khu dân cư, từng gia đình…

Những tình huống ngáo đá làm náo loạn xã hội

Ngáo đá nhiều đến… quen mắt

Cô gái M.Y. nổi bật ở khu nội trú nữ Bệnh viện Tâm thần TP.HCM bởi khuôn mặt ưa nhìn và làn da trắng trẻo. Mới nhìn, Y. giống người đi nuôi bệnh hơn là bệnh nhân, cô không hề quậy phá, la hét, nhưng lạ một điều, hiếm khi thấy Y. có người nhà bên cạnh. 

Đây là lần thứ ba Y. được người thân đưa vào nhập viện do biểu hiện bất thường sau khi sử dụng ma túy đá. Lần này dù bệnh tình đã ổn định, bác sĩ đã cho xuất viện nhưng gia đình vẫn chưa làm thủ tục đưa con về với lý do “cho Y. về, nhà gia đình không thể quản lý được việc Y., tiếp tục sử dụng ma túy đá và bỏ đi lang thang”. 

Y. không phải là trường hợp duy nhất phải vào bệnh viện tâm thần điều trị do có biểu hiện loạn thần vì sử dụng ma túy đá, chỉ may mắn rằng, Y. là kẻ ngáo hiền lành, chưa gây ra những hành vi nguy hiểm cho bản thân, gia đình và cộng đồng.  

Từ đầu năm 2019 đến nay, hàng loạt hành vi gây rối do các đối tượng sử dụng ma túy đá gây ra, từ trần truồng chạy nhảy, leo đầu xe lưu thông trên đường tới đu cột điện, đốt tư trang, đồ đạc nhà hàng xóm, ôm xăng cố thủ; ôm con leo lên mái nhà… khiến cộng đồng hoảng loạn.

Báo chí đưa tin: ngày 1/4, một đối tượng vừa ra trại cai nghiện cách đây hai tháng tiếp tục ngáo đá làm náo loạn một nhà nghỉ trên đường Nguyễn An Ninh (TP.Vũng Tàu). Chiều cùng ngày, một người đàn ông ngáo đá cầm dao leo lên mái nhà khu vực chợ Cồn (TP.Đà Nẵng) suốt ba giờ. Trước đó, liên tiếp những vụ việc liên quan đến ma túy đá gây xôn xao dư luận: nghi án thanh niên ngáo đá sát hại bốn người trong gia đình ngày 15/3 tại Hóc Môn và Long An. 

Nam thanh niên (TP.HCM) và cô gái (Hà Nội) không kiểm soát được hành vi nghi do ngáo đá gây xôn xao dư luận

Tháng 2/2019, một đối tượng ở Nghệ An đã siết cổ vợ, rồi rút kiếm tự sát sau khi sử dụng ma túy gây ảo giác. Ngày 22/3, một nam thanh niên ngáo đá tại Bến Tre dùng vật sắc tự cứa cổ. Ngày 14/3, thanh niên ngáo đá gây tai nạn ô tô liên hoàn tại TP.Đà Lạt, khi lực lượng chức năng đến anh ta vẫn ca hát, lắc lư theo nhạc… 

Thực tế tại nhiều bệnh viện tâm thần cho thấy, số người nhập viện điều trị tâm thần do sử dụng ma túy đá đang gia tăng đến mức báo động và có tuổi rất trẻ. Nhiều bệnh viện địa phương hầu như ngày nào cũng phải tiếp nhận bệnh nhân có vấn đề về thần kinh do dùng ma túy đá. 

Gặp người ngáo phải làm gì?

Ma túy đá hay còn gọi là hàng đá, chấm đá được tổng hợp từ các loại hóa chất gây ảo giác có khả năng chi phối thần kinh của đối tượng sử dụng. Ma túy đá tác động vào thần kinh trung ương của người sử dụng gây cảm giác hưng phấn, tự tin... nhưng đồng thời cũng kích thích sự hung hăng, liều lĩnh và nguy hiểm nhất là gây ra ảo giác (ngáo đá)... khiến người sử dụng cảm giác xung quanh mình toàn dị nhân, ác quỷ... dù đó là người thân và họ sẽ tấn công, giết hại mình.

Một số người sẽ chạy trốn nhưng cũng có những người có hành vi nguy hiểm như tự sát hoặc điên cuồng tấn công. Các vụ ngáo đá gây hậu quả nghiêm trọng liên tiếp xảy ra trong thời gian gần đây cho thấy tác hại khôn lường của loại ma túy cực độc này.

Nguy hiểm và độc hại gấp nhiều lần so với ma túy truyền thống, nhưng nhiều người cho rằng ma túy tổng hợp không gây nghiện, mức độ lệ thuộc không cao như heroin, thuốc phiện. Quan niệm sai lầm này là nguyên nhân khiến việc  sử dụng, lạm dụng ma túy tổng hợp ngày càng gia tăng.

Theo thạc sĩ - bác sĩ Đinh Hữu Uân - Giám đốc Phòng khám chuyên khoa tâm thần Bác sĩ Uân, thành viên Hiệp hội Tâm thần Mỹ: “Người ngáo đá thường có hành vi khác thường, “kịch tính” như nhảy lên cây, trèo lên mái nhà, cột điện...  nét mặt, ánh mắt đằng đằng sát khí, gào thét liên tục... Nếu người bệnh có hoang tưởng và ảo giác đi kèm thì rất dễ đe dọa tính mạng bản thân và những người xung quanh. 

Sau khi gây tai nạn liên hoàn tại Đà Lạt, thanh niên vẫn ung dung ngồi trên ô tô lắc lư theo nhạc

“Khi gặp người ngáo đá, đừng cố gắng tiếp cận để lấy dụng cụ sát thương trong tay họ mà phải tránh xa ngoài tầm sát thương (ngoài tầm ném đá hoặc những vật có thể gây thương tích), đồng thời thông báo cho cảnh sát 113 địa điểm và trạng thái người ngáo đá để cảnh sát chuẩn bị dụng cụ giải cứu.

Nếu người thân ngáo đá, thái độ tiếp xúc của người nhà phải bình tĩnh, tránh dùng ngôn từ gây hấn, chỉ trích. Người ngáo đá rất thích nghe những lời nói ngọt ngào và đồng cảm, nên cần sử dụng ngôn ngữ phù hợp với tâm trạng của họ, thậm chí phù hợp với ảo giác của họ để người ngáo coi mình là bạn. Vừa trò chuyện vừa quan sát, tránh xa những dụng cụ có tính chất sát thương và nhanh chóng thoát khỏi nhà. Khi đã thoát, nếu có điều kiện nên khóa cửa, giữ người ngáo trong nhà, tránh gây sát thương cho người khác. Gọi cho cảnh sát 113, đồng thời liên hệ với bệnh viện tâm thần gần nhất để được hỗ trợ.

Trong trường hợp bị người ngáo đá khống chế, tốt nhất hãy làm theo yêu cầu của họ. Người ngáo đá rất dễ mất tập trung và lơ đãng nên vừa làm theo yêu cầu vừa tìm cách thoát khỏi tầm khống chế để thoát ra ngoài” - bác sĩ Hữu Uân hướng dẫn.

Thảo Vân