PNO - Tâm lý của Tổng thống Mỹ Donald Trump trở thành một vấn đề của cả hai đảng. Gần đây, thượng nghị sĩ Al Franken và một số đồng nghiệp Cộng hòa chia sẻ ý kiến rằng Tổng thống "không ổn về tinh thần".
Không lâu sau đó, 35 chuyên gia về sức khoẻ tâm thần, gồm các bác sĩ tâm thần, nhà tâm lý học và nhân viên xã hội, đã mượn trang New York Times để chia sẻ mối quan ngại của họ rằng Tổng thống bộc lộ "sự mất ổn định cảm xúc trầm trọng”. Động thái này không phải là ngẫu nhiên vì tính đến ngày 15/2 đã có gần một triệu người Mỹ ký đơn kiến nghị yêu cầu Quốc hội luận tội để phế truất ông Trump.
 |
| Tổng thống Donald Trump đơn độc trong Nhà Trắng - Ảnh: AFP/Getty Images |
Song những chẩn đoán võ đoán gây tranh cãi như trên thường không có tác dụng. Nhưng chuyện gì sẽ xảy ra nếu Thượng nghị sĩ (TNS) Franken và các đồng nghiệp của ông ta làm một điều gì đó trong thực tế? Hiến pháp nói là có thể.
Vài tuần gần đây, xuất hiện nhiều bài viết về một điều khoản trong Mục 4 Tu chính án 25 của Hiến pháp Hoa Kỳ cho phép phó tổng thống và đa số thành viên nội các gửi thư tới Quốc hội cho biết tổng thống "không thể hoàn thành các quyền hạn và nhiệm vụ tại nhiệm sở của mình”. Thư này sẽ ngay lập tức bắt đầu chuyển giao quyền lực cho phó tổng thống, sau khi được Quốc hội xem xét.
Tuy trên lý thuyết là như vậy, nhưng dường như ít có khả năng phó tổng thống và nội các sẽ đoàn kết lại để loại bỏ một tổng thống mất năng lực rõ ràng, như trường hợp Tổng thống Woodrow Wilson (1856-1924) trải qua sau một cơn đột quỵ. Ngay cả khi có một sự nhất trí của hai đảng rằng ông không đủ khả năng để phục vụ, tổng thống vẫn có đủ quyền hạn để giải tán nội các của mình trước khi nó ra tay hành động.
 |
| Hành động thất thường của Tổng thống Trump trong những tuần gần đây khiến nhiều người lo ngại về tình trạng sức khỏe của ông - Ảnh: Elite Daily |
Nhưng có một điều khoản khác trong Tu chính án ít được chú ý hơn, đó là nó cho phép Quốc hội đóng vai trò trong việc phế truất tổng thống mà không cần đến biện pháp luận tội. Một điều khoản ít được biết đến trong Mục 4 trao cho Quốc hội quyền thành lập cơ quan của mình để đánh giá tính phù hợp của tổng thống đối với trọng trách đang giữ, đồng thời loại bỏ sự cần thiết phải có sự tham gia của Chính phủ trong quá trình này.
Quốc hội Mỹ có hai cách thực hiện quy định đó theo Hiến pháp như sau:
Theo cách thứ nhất, Quốc hội sẽ chỉ định một hội đồng các bác sĩ y khoa độc lập để đánh giá sức khỏe của các tổng thống Mỹ. Cựu Tổng thống Jimmy Carter từng là người ủng hộ mạnh mẽ cho biện pháp này, khi ông lưu ý đến tuổi cao và sức khoẻ kém của nhiều vị tổng thống Mỹ. Kể từ thập niên 1990, ông Carter đã bày tỏ mối quan ngại đặc biệt về xung đột lợi ích giữa các cá nhân bác sĩ đối với tổng thống. Những bác sĩ này thường có quan hệ cá nhân với các vị tổng thống mà họ chữa trị. Điều này dường như cũng đúng với ông Trump, khi bác sĩ riêng của ông, tiến sĩ Harold Bornstein, từng viết một bức thư “kỳ quặc” về tình trạng sức khoẻ tuyệt vời của ông Trump. Sau đó, ông tiết lộ đã viết thư này trong vòng 5 phút khi đang cưỡi trên chiếc xe limousine do ông Trump chi tiền.
 |
| Tính đến ngày 15/2 đã có gần một triệu người Mỹ ký đơn kiến nghị yêu cầu Quốc hội luận tội để phế truất ông Trump - Ảnh: Getty Images |
Cách tiếp cận thứ hai là Quốc hội chỉ định một cơ quan không có chuyên môn y tế nào. Vì Tu chính án 25 không yêu cầu chẩn đoán y tế hay tham vấn với các chuyên gia y tế, Quốc hội thậm chí có thể chỉ định thành viên các cấp của mình vào ban này. Cách này có thể trao cho Quốc hội khả năng thực thi các tiêu chí của chính mình đối với tổng thống. Ví dụ, Quốc hội có thể cho rằng Tổng thống "không thể giải quyết được quyền hạn và nhiệm vụ tại nhiệm sở của mình" vì ông ấy không thể tin cậy vào thông tin mật của các cơ quan tình báo. Quốc hội thậm chí có thể sử dụng việc đe dọa phế truất để làm đòn bẩy bổ sung đối với các hành động của tổng thống.
Hành động thất thường của Tổng thống Trump trong những tuần gần đây đã khiến nhiều người, trong đó có học giả về Hiến pháp - giáo sư luật Harvard Laurence Tribe - bắt đầu nói về việc liệu tổng thống có phù hợp với trọng trách của mình theo ý nghĩa của Tu chính án 25 hay không. Các cuộc đối thoại như vậy có thể còn sớm, nhưng điều quan trọng là phải hiểu được các cơ chế Hiến pháp có thể cho phép phế truất một tổng thống nếu xuất hiện sự đồng thuận cao của hai đảng rằng ông ta không thể lãnh đạo đất nước.
 |
| Tính đến ngày 15/2 đã có gần một triệu người Mỹ ký đơn kiến nghị yêu cầu Quốc hội luận tội để phế truất ông Trump - Ảnh: Getty Images |
Giữa lúc chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2016 đang diễn ra căng thẳng, bác sĩ của Donald Trump từng cam kết với người dân Mỹ rằng thân chủ 70 tuổi của ông sẽ là người mạnh khỏe nhất được bầu vào chiếc ghế tổng thống. Vấn đề là Quốc hội có thể không nghĩ như vậy.
VIỆT HƯNG (Theo Time, Independent, Washington Post)
| Chia sẻ bài viết: |
Nhà chức trách cho biết, mưa trái mùa đã tấn công Pakistan và Afghanistan trong vài ngày qua, khiến hơn 100 người thiệt mạng.
Đặc phái viên Liên Hiệp Quốc về đại dương cảnh báo khả năng xảy ra “một thảm kịch hệ sinh thái khổng lồ”, trong bối cảnh biến đổi khí hậu.
Tỉ lệ phụ nữ châu Phi có nguy cơ tử vong do biến chứng thai kỳ, sinh nở cao hơn khoảng 130 lần so với phụ nữ châu Âu hoặc Bắc Mỹ.
Ngày 16/4, lượng mưa kỷ lục khiến Các tiểu vương quốc Ả rập thống nhất bị chìm trong biển nước.
Gần 50 người Israel từng tham dự cuộc tấn công ở Lễ hội Nova và chứng kiến Hamas tàn sát đã tự kết liễu đời mình vì các vấn đề tâm thần.
Ngày 16/4, truyền thông nhà nước Mozambique cho biết ít nhất 8 người trong 1 gia đình đã thiệt mạng, sau khi chiếc thuyền tự chế của họ bị chìm.
Hiện tượng thời tiết El Nino đã làm cạn kiệt hồ chứa, khiến các nhà máy điện ở Ecuador bị hạn chế sản lượng đáng kể.
Trước thiên tai, thảm họa, phụ nữ và trẻ em gái luôn chịu thiệt thòi và phải gánh chịu hậu quả nhiều hơn.
Trung bình mỗi năm ở Nigeria có hàng chục ngàn phụ nữ tử vong khi sinh con, đây là nước có tỉ lệ tử vong khi sinh cao thứ 2 thế giới.
Ngày 16/4, vụ hỏa hoạn đã thiêu rụi tòa nhà sàn giao dịch chứng khoán lịch sử của Copenhagen. Đây là một trong những tòa nhà nổi tiếng nhất của thành phố.
Ở Philippines, những chiếc xe jeep do Mỹ sản xuất từ thời Thế chiến thứ hai được mệnh danh là “vua đường bộ”.
Một nghiên cứu tại Mỹ cho thấy tỷ lệ triệt sản đột ngột tăng vọt sau khi quyền phá thai bị Tòa án Tối cao Hoa Kỳ bác bỏ vào năm 2022.
Ngày 16/4, cảnh sát Úc cho biết, vụ tấn công bằng dao trong buổi lễ tại một nhà thờ Assyrian ở Sydney khiến một giám mục bị thương là hành động khủng.
Liên hiệp quốc cảnh báo: nắng nóng gay gắt khắp Đông Á, Thái Bình Dương khiến hàng triệu trẻ em gặp nguy hiểm.
Ngày 15/4, Liên hiệp quốc bày tỏ lo ngại bạo lực trẻ em vẫn đang diễn ra hàng ngày ở Zambia, mặc dù nước này có nhiều chính sách tiến bộ.
Ngày 15/4, chính phủ Oman cho biết mưa lớn đã gây ra lũ quét ở một số khu vực và khiến ít nhất 17 người thiệt mạng.
Mẫu trang phục dành cho nữ VĐV điền kinh Mỹ tham dự Olympic Paris 2024 vừa được công bố đã nhận không ít lời chê bai vì quá ngắn, thiếu vải.
Hoa hậu AI là cuộc "so tài" của những phụ nữ do máy tính tạo ra, các người đẹp sẽ đối đầu trong các bài kiểm tra về sắc đẹp, công nghệ.
